Yusuf TaşKuzey Kafkasya sırtını masallara konu olmuş Kafdağı’na yaslamış olan Karadeniz ile Hazar denizi arasındaki yemyeşil bölgenin adıdır. İnsan Kafkasya’da dolaşırken bir yandan içinde onlarca balığın oynaştığı nehirlerden geçerken bir yandan da dünyanın en verimli topraklarında elini uzatıp portakaldan armuda birçok meyve ve sebze ile karnını doyurabilir. Hele bir de Karadeniz’den Hazara kadar 1200 km uzanan ve 150 km eniyle neredeyse hiç geçit vermeyen Kafkasya dağlarına yürürse belki dünyada başka hiçbir yerde karşılaşamayacağı manzaralar ve duygularla karşılaşır.
Kuzey Kafkasya binlerce yıldır aynı yerli halkların yaşadığı coğrafyadır. Geçmişte büyük krallıklar kurulmuş olsa da Rusya’nın işgaline kadar uzun yüzyıllar kendi hallerinde özgür halklar olarak yaşamışlardır. 1500 lü yıllarda başlayan ve 1700’lerde şiddetlenen Rus saldırıları karşısında büyük bir direniş göstermişlerdir. Doğu Kafkasya’da başlayan ve imamların başlattığı Gazavat ismini alan dini temelli direniş Şeyh Şamil’le zirveye ulaşmıştır. Dağıstan halkları
, Çeçenler ve İnguşları kapsayan bu savaş imam Şamil’le 25 yıl daha sürmüş ve tüm dünyada gerilla savaşı derslerine konu olmuştur. Ancak 1859’da artık yapacak bir şey kalmadığı için Şamil’in teslim olmasıyla bitmiştir. Orta ve Batı Kafkasya’da daha çok milli bir bağımsızlık görüntüsü veren savaş ise Adigelerin direnişiyle 1864’e kadar sürmüştür. Daha sonra Adige, Abhaz ve Kabardey halklarının % 90 ı olmak üzere bütün Kuzey Kafkasya hakları o günkü Osmanlı topraklarına sürgün edilmiştir. Bugün birkaç milyonu Türkiye’de olmak üzere dünyanın birçok yerinde Kafkasyalılar yaşamaktadır.
Kuzey Kafkasya bölgesi Rusya Federasyonunun güneyinde yer almakta olup Adıgey, Karaçay-Çerkes, Kabardey-Balkarya, Kuzey Osetya, İnguşetya, Çeçenistan ve Dağıstan özerk cumhuriyetlerinden oluşmaktadır. Abhazya ve Güney Osetya ise bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.
Kuzey Kafkasya’da yaklaşık 9 milyon insan yaşamakta olup bunların büyük çoğunluğu Müslüman’dır. Herne kadar gelenek ve görenekleri aynı ise de bu halkların dilleri birbirinden tamamen farklıdır. Adigeler Kabardeyler’le, Çeçenler İnguşlarla lehçe farkıyla aynı dili konuşsalar da Adigeler, Abhazlar, Karaçay Balkarlar, Çeçenler, İnguşlar, Osetler, Avarlar, Lezgiler, Laklar, Dargiller, Kumuklar, Tabasaranlar vs. birbirlerinden farklı diller konuşurlar. Evliya Çelebi Kafkasya için yanınızda en az 25 tercüman bulundurmanız gereken bir yer demiştir.
Ağırlıklı tarım ve hayvancılığa dayanan bir ekonomisi olan Kuzey Kafkasya geleceğin en popüler doğa turizmi bölgesi olmaya adaydır. İnanılmaz güzellikteki coğrafyası, insanı başka alemlere sürükleyen dağları her göreni kendine aşık etmektedir. Şu anda gerek geçmişten gelen yabancılara güvenmeme gerekse bölgenin kendine özgü güvenlik sorunları nedeniyle turizm kalkınamasa da sürekli artan hava yolculuğu trafiği geleceği daha umutlu kılmaktadır. Bugün Türkiye’den üç havayolu şirketi haftanın neredeyse her günü Soçi, Krasnodar, Rostov, Stavrapol, Nalçik’e seferler düzenlemektedir. Bunun yanında Vladikavkaz, Grozni ve Mahaçkale’den de bazı Rusya uçak şirketleri İstanbul’a sefer düzenlemektedir. Ayrıca İstanbul, Ankara ve Kayseri’den de otobüs seferleri başlamıştır. Özellikle Dağıstan başta olmak üzere bölgeye Türk yatırımcıları da beklenmektedir. (Yusuf Taş – Times of Turkey – 14 Ağustos 2015)
Add comment