HaberCumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in 9 Ağustos’ta Rusya’nın St. Petersburg kentinde yapacağı görüşmenin tarihi öneme sahip olduğu ifade ediliyor. Bu görüşmede
, uzun vadeli ve üst seviye stratejik ortaklığın temeli atılacağı ifade ediliyor. Suriye meselesi, Suriye’deki Türkmenler ve muhalif gruplar, terörle mücadelede ortaklık anlaşması, Şangay İşbirliği Örgütü, Stratejik işbirliği, enerji, BRICS, Kırım, vizesizlik anlaşması, uçak kriziyle beraber Rusya’nın tek taraflı uyguladığı yaptırımların tümünün kaldırılması gibi başlıkların görüşüleceği belirtiliyor.
24 Kasım 2015 tarihinde hava sahamızı ihlal gerekçesiyle düşürülen Rusya’ya ait savaş uçağı her iki ülkenin arasını açmış ancak 15 Temmuz’da FETÖ’nün darbe girişimiyle uçağı düşürenlerin FETÖ üyesi askerler olduğu ortaya çıkmıştı. 27 Haziran 2016’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Putin’e yazdığı mektupla ilişkileri düzelten yeni bir süreç başlamıştı. 15 Temmuz’da FETÖ’nün darbe girişimiyle beraber, Rus kamuoyu da uçağın düşürülmesinde FETÖ ve Batı’nın parmağı olduğuna ikna oldu.
15 Temmuz’daki FETÖ’nün terör saldırısı olarak nitelendirilebilecek darbe girişimine rağmen Batılı ülkelerin Türkiye’nin yanında yer almayışı, Türkiye ile Rusya arasındaki stratejik ortaklığı eskisinden daha ileri boyuta taşıyacağı yorumları yapılıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin, en son 15 Kasım 2015’te Antalya’da gerçekleştirilen G-20 Zirvesi’nde bir araya gelmişlerdi. Krizin çözümü için en büyük adımı ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 27 Haziran 2016’da Putin’e yazdığı mektup oluşturmuştu.
9 AĞUSTOS’TA PETERSBURG’DA
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in 9 Ağustos’ta Rusya’nın St. Petersburg kentinde yapacağı görüşmenin tarihi öneme sahip olduğu ifade ediliyor. Bu görüşmede, her iki ülke ilişkilerinin, tarihinin en üst düzeyde stratejik ortaklığının temeli atılacağı belirtiliyor.
GÖRÜŞÜLECEK BAŞLICA KONULAR
Suriye meselesi, Suriye’deki Türkmenler ve muhalif gruplar, terörle mücadelede ortaklık anlaşması, Şangay İşbirliği Örgütü, Stratejik işbirliği, enerji, BRICS, Kırım, vizesizlik anlaşması, uçak kriziyle beraber Rusya’nın tek taraflı uyguladığı yaptırımların tümünün kaldırılması gibi başlıkların görüşüleceği belirtiliyor.
EN ÖNEMLİ KONU SURİYE
Beş yıldır savaşın yaşandığı Suriye’de karşı iki kutupta duran Türkiye ve Rusya’nın Petersburg görüşmesinde bu konunun çözülmesi için somut adım atması bekleniyor. Suriye politikasında ABD etkisi olan Türkiye’nin yeni Suriye politikasında Rusya ile ortak strateji yürütebileceği ifade ediliyor. Rusya’nın Esadlı bir Suriye istediği biliniyor. Son zamanlarda Türkiye’nin de Esadlı bir Suriye fikrine muhalif olmayacağı görülüyor. Suriye’deki muhalif gruplar içinde 2 bin civarında vatandaşı olduğunu belirten Rusya
, bu durumdan rahatsızlık duyduğu sürekli dile getirilmişti.
ENERJİ
Rusya, Türkiye için en büyük gaz tedarikçisidir. Türkiye de Rusya için en büyük alıcılardan biridir. Rusya’nın en büyük gelir kaynağı enerjidir. Türkiye’nin ise cari açığının sorumlusu enerji açığıdır. Türkiye’nin Rusya’ya sağlayabileceği katkı, enerji koridorlarını güvene almak olabilir. Bunun yolu da Türk akımı gibi enerji koridorlarını Türkiye üzerinden oluşturmaktan geçiyor. Bu Rusya’ya enerji boru hatlarının güvenini verirken Türkiye’nin de enerji maliyetini düşürür. Bu bağlamda Türk Akımı ve Akkuyu Nükleer Santrali projeleri de liderlerin en önemli gündemini oluşturacak.
İŞ DÜNYASINA KISITLAMALAR
24 Kasım 2015’te uçak krizinden hemen sonra Rusya’daki Türk işyerlerine, Türk işçi çalıştırmayı kısıtlamalar ve ihracat konusundaki kısıtlamaların tamamen eski şeklinde döndürülmesi de konuşulup ve hemen çözülebilecek konular arasında.
ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ
Türkiye’nin AB’ye başvurusunun üzerinden 50 yılı aşkın süre geçmesine rağmen hala oyalama taktikleri sürdürülmekte. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra ABD ve AB ülkelerinin darbe teşebbüsüne yaklaşımları ve Türkiye’den taraf olmadıklarını göstermeleri, Türkiye’yi hem ABD’den hem de AB’den soğuttu. AB’ye girmek isteyenlerin sayısında ciddi düşüş anketlere yansıyor. Öte yandan Türkiye’nin NATO’dan ayrılması bile gündeme geldi. Tüm bunlar göz önüne alındığında Şangay İşbirliği Örgütü ile ilişkilerin artırılması Türkiye’nin elini güçlendirecektir. Liderlerin bu konuda da geleceğe dönük bir görüşme yapacakları ifade ediliyor.
TERÖRLE MÜCADELE
Terörle mücadele konusunda ortaklık çalışması da önemli konular arasında yer alıyor. Yine istihbarat paylaşımı ortaklığı da gündemde.
KIRIM VE TATARLAR
Rusya’nın 2014 yılında tek taraflı olarak kendisine bağladığı Kırım’da görüşülecek konular arasında. Türkiye, resmi olarak Rusya’nın Kırım’ı kendisine bağlamasını Batılı ülkeler gibi tanımasa da bundan dolayı Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılmamıştı. Türkiye’nin Kırım konusunda bu politikasını aynı şekilde sürdürmesi bekleniyor. Ancak uçak kriziyle daha da uzaklaşılan Kırım politikasında, Türk işadamları ve sivil toplum kuruluşları üzerinden Kırım’daki varlığını etkinleştirmesi bekleniyor.
VİZELERİN KISA VADEDE KALKMASI BEKLENMİYOR
Uçak krizinden sonra Rusya’nın tek taraflı olarak Türkiye vatandaşlarının turistik amaçlı ziyaretlerinde faydalandığı vizesizlik anlaşmasını 1 Ocak 2016’dan geçerli olmak üzere askıya almıştı. Krizin aşılmasından sonra da Rusya’nın vizesizlik anlaşmasını askıdan indirmeyeceği belirtiliyor. Rusya’nın bu konuda iki rahatsızlığı olduğu belirtiliyor. İlki, Suriye’de muhalif gruplarda ve DAİŞ saflarında savaşan, Rusya’nın ulusal tehdit gördüğü bazı kişilerin Türk vatandaşlığı aldığı ya da sahte Türk pasaportları olduğu iddiası. İkinci neden ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’de yaşayan yaklaşık üç milyon Suriyeliye vatandaşlık verebileceklerini açıklaması. Rus yetkililer, vizesizlik rejimini askıdan indirmek için tehdit görülen unsurlar için Türkiye’den güvenlik önlemini artırmasını talep ediyor. Bunun sağlanması durumunda vizesiz seyahatlerin yeniden başlaması bekleniyor. Görüşmeden hemen sonra diplomatik ve hizmet pasaportlarına vize uygulamasının kaldırılabileceği ancak umumi pasaport sahiplerine vize uygulamasının devam edeceği belirtiliyor. Umumi pasaportlara vizenin kalkması için öngörülen en erken tarih de Ocak 2017 gösteriliyor.
ÇETİN: TARİHİ GÖRÜŞMEYE HERKES KATKI VERMELİ
Görüşmeye her iki ülkedeki iş ve sivil toplum kuruluşlarının destek vermeleri gerektiğini söyleyen Rusya Milli Güvenlik Akademisi Başkan Yardımcısı Talat Enveroviç Çetin, “Putin ile Erdoğan’ın Petersburg’daki buluşması tarihi bir görüşme olacak. Daha önce yapılan hiçbir görüşme bu görüşmeye benzemeyecek. Başkalarının ilişkileri bozduğu oyunu her iki lider de görmüştür. Hem Türkiye kamuoyu hem de yönetim, Batı’nın ve ABD’nin entrikacılar kulübü olduğunu gördü. Bu saatten sonra hiç kimse ABD’nin vaatlerine kanamayacaktır. Türkiye’nin üzerinde oynanan oyunların ardından Petersburg buluşması, daha bir önem arz etmektedir. Bu hafta her iki ülkedeki ticari kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları için iyi değerlendirilmelidir. İki ülkenin bütünleşmesine katkı sağlamaları gerekmektedir” diye konuştu.
TAŞ: TÜRKİYE-RUSYA ORTAKLIĞI KAÇINILMAZ
Rusya Uzmanı Yusuf Taş, “Uçak krizinden önce iki ülke arasında 
bir stratejik ortaklıktan söz ediliyordu. Hatta ortak bakanlar kurulu toplantısı bile yapılmıştı. Ancak köklü sorunlar da vardı ve bu sorunlar sürekli halının altına itiliyordu. Suriye ve İran meselesi en büyük problemdi ve iki ülke bu ciddi problemlerin çözümü konusunu konuşmaya çalışmadıkları gibi neredeyse yok sayıyorlardı. Ama bir anda bir uçak krizi ile bu ciddi sorunlar iki ülkeyi neredeyse tekrar düşman konumuna getiriyordu. Ancak her iki ülkenin de birbirine olan ihtiyacı ve değişen dünya dengeleri her iki ülkeyi bu büyük krizi bitirmeye zorladı. Hatta 15 Temmuz darbe girişimine olan ABD katkısı ve AB’nin yaklaşımı Türkiye’yi ciddi bir biçimde dost arayışına itmiştir. Rusya zaten uzun zamandır bu pozisyondadır. Dolayısıyla her iki ülkenin yakınlaşması kaçınılmaz olmuştur” yorumunda bulundu.
Yusuf Taş
Add comment